Είναι το σταυροδρόμι για τρεις ηπείρους. Της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής. Είναι μια πολύ σημαντική, στρατηγική, παγκόσμια τοποθεσία που η κάθε μεγάλη δύναμη, σε κάθε εποχή, θέλει να ελέγχει ή να έχει ένα τμήμα της κάτω από την κατοχή της.
Ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας είναι από κάθε άποψη και τα νησιά του Αιγαίου, γιατί ελέγχουν τη διέλευση στη Βορειοανατολική Μεσόγειο και επομένως του εμπορικού δρόμου μεταξύ Ευρώπης Ασίας και Αφρικής. Ενός δρόμου που δεν έχασε την στρατηγική του αξία, όπως ο δρόμος του μεταξιού. Τουναντίον με την ανάγκη χρήσης του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, μεγάλωσε ακόμη περισσότερο η γεωπολιτική του αξία.
Οι χώρες της Ευρώπης και οι ΗΠΑ πολύ γρήγορα κατάλαβαν τη ζωτική σημασία που έχει για τα συμφέροντά τους ο χώρος του Αιγαίου και της Βαλκανικής και τον έκαναν χώρο αντιπαράθεσης των γεωπολιτικών και οικονομικών συμφερόντων τους.
Δεν είναι τυχαίο ότι Βενετοί, Γενουάτες, Φράγκοι, Γάλλοι, Ιταλοί, Αγγλοι, Ρώσοι και Αμερικανοί προσπάθησαν κατά περιόδους, να αποκτήσουν βάσεις εάν όχι και να κατακτήσουν κομμάτια της ελληνικής γης και ιδιαίτερα των νησιών μας.
Το ελληνικό έθνος υπήρξε πολλές φορές μαρτυρικό θύμα αυτών των αντιπαραθέσεων, αφού άλλοτε το ξεσήκωναν για επανάσταση εναντίον του Τούρκου κατακτητή και άλλοτε το άφηναν έρμαιο στις άγριες διαθέσεις του, που κατέληγαν σε σφαγές.
Το παιχνίδι ισορροπιών με τα συμφέροντα των μεγάλων Δυνάμεων στην περιοχή μας είναι αναγκαίο, αλλά ταυτόχρονα και πολύ επικίνδυνο, απαιτώντας πολύ λεπτούς χειρισμούς. Πολύ λίγοι πολιτικοί της Ελλάδος μπόρεσαν να ελιχθούν σωστά και να υπερασπιστούν σωστά τα ελληνικά συμφέροντα.
"Οι χώρες της Ευρώπης και οι ΗΠΑ πολύ γρήγορα κατάλαβαν τη ζωτική σημασία που εχει για τα συμφέροντά τους ο χώρος του Αιγαίου και της Βαλκανικής και τον έκαναν χώρο αντιπαράθεσης των γεωπολιτικών και οικονομικών συμφερόντων τους.
Δεν είναι τυχαίο ότι Βενετοί, Γενουάτες, Φράγκοι, Γάλλοι, Ιταλοί, Άγγλοι, Γώσοι και Αμερικανοί προσπάθησαν, κατά περιόδους, να αποκτήσουν βάσεις εάν όχι και να κατακτήσουν κομμάτια της ελληνικής γης και ιδιαίτερα των νησιών μας."
Ας μην ξεχνάμε ότι το τόσο σημαντικό Μακεδονικό πρόβλημα, ξεκίνησε από την βοήθεια που έδωσε η τότε τσαρική Ρωσία στη Βουλγαρία, για να επεκταθεί μέχρι το Αιγαίο με την συνθήκη του Αγίου Στεφάνου το 1878.
Μέσα από αυτές τις καντρίλιες της διεθνούς πολιτικής, κατόρθωσε το ελληνικό έθνος να ξανα-αποκτήσει κράτος και να απελευθερώσει εδάφη, αλλά και να πάθει τραγικές εθνικές συμφορές, εξαιτίας πολλών κακών χειρισμών. .
Ο ρωσικός παράγων από την στιγμή που απέκτησε εκτόπισμα Μεγάλης Δύναμης στην Ευρώπη, αναζητούσε διέξοδο στις θερμές θάλασσες του Αιγαίου.
Αλλοτε ερχόταν ως συμπαραστάτης των ελληνικών δικαίων και ως υπερασπιστής της Ορθοδοξίας, ξεσηκώνοντας το έθνος μας για επανάσταση και άλλοτε προσπαθούσε να εκμεταλλευτεί τον παράγοντα του Σλαβικού γένους, προκειμένου να αποκτήσει βάση στο Αιγαίο μέσω της Βουλγαρίας.
Η Ρωσική βάση στην Πάρο
Η πρώτη μεγάλη και σοβαρή προσπάθεια των Ρώσων να αποκτήσουν ναυτική βάση στο Αιγαίο, έγινε επί των ημερών της Μεγάλης Αικατερίνης κατά τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1769 - 1774.
Ήταν τα περίφημα Ορλωφικά του 1770, όπου οι αδελφοί Ορλώφ κατ' εντολή της Ρωσίδας Αυτοκρατόρισσας, ξεσήκωσαν τους Έλληνες να επαναστατήσουν εναντίον των Τούρκων, υποσχόμενοι αμέριστη βοήθεια. Ο ρωσικός στόλος ναυμαχεί και κατατροπώνει στο Τσεσμέ, έξω από την Σμύρνη, τον τουρκικό στόλο.
Τότε επιλέγει ως ναυτική του βάση και αγκυροβόλιο στο Αιγαίο, τον κόλπο της Νά-ουσσας στην Πάρο. Οι αδελφοί Ορλώφ και μετά ο ναύαρχος Σπυρίδωφ, οχυρώνουν κατάλληλα το νησί και τοποθετούν δυο πυροβολαρχίες στην είσοδο του κόλπου και μία στην νησίδα Γαλιάτσος. Ενώ στην νησίδα Αγία Καλή, θα εγκαταστήσουν το ρωσικό Διοικητήριο - Ναυαρχείο.
Στους ρωσικούς χάρτες της εποχής ση
μειώνονται και τα αγκυροβόλια των πολεμικών πλοίων στο νησί, που φτάνουν περίπου τα 40. Η ρωσική κυριαρχία θα επεκταθεί και σε 19 νησιά του Αιγαίου κυρίως των Κυκλάδων και θα τερματιστεί τον Ιούνιο του 1774 με την υπογραφή της Συνθήκης του Κιουτσι-ούκ Καϊναρτζή, όποτε θα δοθεί και η εντολή να αποχωρήσει ο ρωσικός στόλος από το Αιγαίο.
Η Ρωσική βάση στον Πόρο
Η Μεγάλη Αικατερίνη κατά την διάρκεια των Ορλωφικών δεν αρκέστηκε μόνο στη βάση της Πάρου αλλά έστειλε και ρωσική μοίρα πολεμικών πλοίων, υπό τον Αλέξη Ορλωφ,να ναυλοχήσει στον Πόρο, όπου παλαιότερα ήταν βάση του ναυτικού στόλου της Βενετίας και του περίφημου Μοροζίνι. Στο θαλάσσιο χώρο που επέλεξε να αγκυροβολεί η ρωσική μοίρα, λίγα χρόνια αργότερα θα δημιουργηθεί και ο πρώτος Ρωσικός Ναύσταθμος που υπήρξε στο ελληνικό κράτος.
Λίγο πριν ξεκινήσει ο ΡωσοΤουρκικός πόλεμος του 1806 , μια μοίρα του Ρωσικού Ναυτικού υπό τον ναύαρχο Σινιάβιν ( έδρασε στη Μεσόγειο κατά τη διάρκεια του πολέμου με τον Ναπολέοντα ) θα έρθει στο Αιγαίο προσπαθώντας να ανοίξει δεύτερο μέτωπο στους Τούρκους με τον ξεσηκωμό σε επανάσταση των νησιών του Αιγαίου. Ως βάση και αγκυροβόλιο θα επιλεγεί το λιμάνι του Πόρου όπου θα κατασκευασθεί ο ρωσικός ναύσταθμος με ένα μεγάλο Νεώριο όπου τα ερείπιά του σώζονται μέχρι τις μέρες μας.
Υπήρχαν μεγάλες αποθήκες, φούρνοι, αλλά και χώροι ενδιαίτησης και ψυχαγωγίας (κυρίως μπιλιάρδα) των Ρώσων ναυτών. Οι Ρώσοι ναυτικοί εκείνη την εποχή ήταν μεγάλη οικονομική πηγή για τους κατοίκους του Πόρου. Είχαν δημιουργήσει μάλιστα και ονομαστό σχολείο.
Το 1827 οι προστάτιδες δυνάμεις (Γαλλία, Ρωσία, Αγγλία ) θέλοντας να καταπολεμήσουν την πειρατεία και να επιβλέψουν την δράση του τουρκικού στόλου έστειλαν στόλο από κοινού στο Αιγαίο.
Επικεφαλής του ρωσικού στόλου ήταν οναύαρχος Λαγγίνος Χέϋδεν που έπεισε και άλλους δύο ναυάρχους Δεριγνύ και Κόδρι-γκιων να εφαρμόσουν το πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1827, που είχε θέση υπέρ της Ελλάδος.
θέλοντας να δώσει κύρος στην παρουσία του έναντι των υπολοίπων δυνάμεων έδωσε νέα πνοή στον ρωσικό ναύσταθμο. Δώρισε μάλιστα την δεξιά άγκυρα της ναυαρχίδας του στον δήμο του Πόρου. Τα πλοία του στόλου από τον ναύσταθμο του Πόρου ξεκίνησαν για την σημαντική για την ύπαρξη της Ελλάδος ναυμαχία του Ναυαρίνου.
0 ναύαρχος Χέϋδεν παρέμεινε με τον ρωσικό στόλο στον Πόρο και βοήθησε όσο μπορούσε τον πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδος τον Ιωάννη Καποδίστρια. Το 1829 τον ναύαρχο Χέϋδεν αντικατέστησε στον Πόρο ο ναύαρχος Ρίκορδ, που βοήθησε τον Καποδίστρια να καταστείλει την πρώτη ανταρσία και εμφύλιο μεταξύ των Ελλήνων το 1833, που είχαν υποκινήσει ύποπτα κέντρα, με αποτέλεσμα να καταστραφούν τα καινούρια ελληνικά πολεμικά πλοία και να αποδυναμωθεί η θέση της χώρας μας διεθνώς.
0 Ρώσος ναύαρχος Ρίκορδ εξελέγει και προσωρινός κυβερνήτης της Ελλάδος μετά την δολοφονία του Καποδίστρια μέχρι την άφιξη του βασιλέως "Οθωνα.
0 ρωσικός ναύσταθμος ήταν μέχρι το 1902 ρωσική ιδιοκτησία.. Τότε ο Τσάρος Νικόλαος Β' με διάταγμα του, τον επανέφερε στο Ελληνικό δημόσιο. Το 1935 το ελληνικό δημόσιο θα πουλήσει τον χώρο σε ιδιώτη, αλλά το 1989 με απόφαση της Μελίνας Μερκούρη ως υπουργού Πολιτισμού, θα χαρακτηρισθούν τα κτήρια διατηρητέα ιστορικά μνημεία, αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος που συνδέονται με την δημιουργία του ελληνικού κράτους.
Το Ρωσικό αγκυροβόλιο στα Κύθηρα
Στα μεταπολεμικά χρόνια με την αντιπαράθεση Ανατολικού και Δυτικού Μπλοκ και την κρίση στην Μέση Ανατολή , όπως ήταν φυσικό δεν ήταν δυνατό η Σοβιετική Ρωσία να μην επιδιώξει τη δημιουργία ενός αγκυροβολίου στο Αιγαίο. Το έδωσε ο Ανδρέας Παπανδρέου στα μέσα της δεκαετίας του 1980 σε μια περιοχή νότια ανοιχτά των Κυθήρων που υπάρχουν ρηχά νερά. Το καθεστώς αυτό υπήρχε μέχρι το 1991 που κατέρρευσε ο υπαρκτός σοσιαλισμός.
Επικεφαλης του ρωσικού στόλου ηταν ο ναύαρχος Λαγγίνος Χέϋδεν που έπεισε και άλλους δύο ναυάρχους Δεριγνύ και Κόδριγκτων να εφαρμόσουν το πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1827, που είχε θέση υπέρ της Ελλάδος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Εδώ γράφετε τα σχόλιά σας